Als je ziek bent, blijf je thuis van werk. Heel vanzelfsprekend. Maar als we ons mentaal minder lekker in ons vel voelen, vinden we dat vaak lastig. Toch is het ontzettend belangrijk dat je zo nu en dan een mental health day neemt, vindt psycholoog bij OpenUp Jan Helder.
Zijn betoog is als zijn achternaam.
Gun jezelf én je werkgever een mental health day
Het idee van de mental health day is simpel: je neemt een dag vrij om stress te verminderen en mentale klachten te voorkomen. “We leveren iedere dag aandacht en energie op werk. Soms voel je hierdoor de spanning in je lichaam opbouwen. Misschien omdat je een drukke periode op werkt combineert met een stressvolle thuissituatie”, legt Jan uit. “Om te voorkomen dat de stress te veel wordt, kun je kiezen voor een mental health day. Neem hem zodra je hem nodig hebt, of plan er eentje vooruit.”
Goed voor jezelf én goed voor je werkgever. “Een vrije dag geeft je ruimte om even op adem te komen, rustig te reflecteren op je werk- en thuissituatie, en weer energiek en fris terug op werk te verschijnen. Dit kan helpen om eventuele mentale uitdagingen te verzachten”, aldus Jan. “Je investeert dus in je eigen gezondheid en in je werkprestaties.”
Geef eerlijk aan dat je een mental health day kunt gebruiken
Vervolgens rijst de vraag: hoe vertel je dit op werk? Zeg je simpelweg tegen je collega’s of werkgever dat je een vrije dag neemt, meld je je ziek, of geef je eerlijk aan dat je een dagje voor jezelf nodig hebt om stress te reduceren?
“Een kennis vertelde me laatst dat ze een mental health day nodig had. Omdat ze geen zin had om haar manager uitleg te geven, zei ze maar dat ze griep had”, vertelt Jan. En zoals haar zijn er velen. Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat 62% van de werknemers bang is dat hun baas hen veroordeelt als ze eerlijk zijn. Zij blijven liever vaag over hun afmelding of verzinnen een smoes.
“Ik begrijp dat ergens wel”, zegt Jan. “Toch zou ik deze aanpak niet adviseren. Wees vooral eerlijk over hoe je je voelt. Als je eerlijk bent over je emoties, over je energielevel en over de invloed van deze elementen op je werkprestaties, straal je authenticiteit en eigenaarschap uit.”
Ook interessant: Motivatie kwijt? Zo blijf je geïnspireerd en geprikkeld op werk
Wat doe je als je een drempel ervaart om eerlijk te zijn?
Als je het spannend vindt om aan te kaarten dat je een vrije dag wil om je mentale gezondheid op peil te houden, is het raadzaam om te onderzoeken waarom je het spannend vindt. Ligt de oorzaak bij je organisatie of bij jouw eigen gevoelens?
Heb je het gevoel dat je in een organisatie werkt waarin weinig ruimte is voor het bespreekbaar maken van dit thema? Bespreek het dan in ieder geval met één iemand die je vertrouwt. Je directe collega’s, de vertrouwenspersoon of HR.
Jan: “Als niemand erover praat, zal de norm ook nooit veranderen. Dus stap één is met één persoon praten. Want laten we heel eerlijk zijn… Als de norm niet verandert, is dit dan wel de juiste organisatie voor jou?”
Het is ook mogelijk dat je de drempel zelf hebt opgeworpen. Omdat je ervan uitgaat dat je manager bijvoorbeeld negatief zal reageren. “Maar als je eerlijk aangeeft wat er speelt, kan hij of zij je nog wel eens positief verrassen. Ga het gesprek in met overtuiging. Je staat achter je keuze een vrije dag te nemen voor je mentale gezondheid. Je bent niet aan het freeloaden en je stelt je ook niet aan! Als jij het serieus neemt, zal je manager het ook serieus nemen.”
Vind je het toch spannend naar je collega’s of manager te stappen met je verhaal? Volg dat de vier stappen voor effectieve communicatie die we in dit artikel geven.
Wat kun je als HR-professional of manager doen?
Als HR-professional of manager kun je helpen de mental health day te normaliseren. “Schreeuw van de daken dat het een geweldig idee is om even vrij te nemen. Mijn vorige werkgever deed dat op een leuke manier. Werknemers kregen één extra vrije dag die ze aan hun geluk mochten spenderen. We werden aangemoedigd te laten weten waaraan we hem spendeerden. In de grote zaal hing een tv-scherm waar dan voorbijkwam dat Kees naar de Efteling was en dat Erika uit lunchen was bij een sterrentent”, vertelt Jan.
Zo’n ‘geluksdag’ is geen vervanger voor de mental health day. Er zullen weinig medewerkers die een vrije dag omwille van stressreductie nemen, zin hebben om dat op het tveen -scherm terug te zien. Maar zo’n geluksdag kan de mental health day wel helpen normaliseren.
Neem ook de bedrijfscultuur eens onder de loep. En de manier waarop medewerkers met vrije dagen omgaan. Zie je ergens red flags, bijvoorbeeld veel ziekmeldingen of veel werknemers die hun vakantiedagen al vroeg in het jaar opmaken of juist helemaal niet gebruiken? Dan kan het tijd zijn voor verandering.
Een open en transparante bedrijfscultuur zorgt ervoor dat werknemers makkelijker openheid geven over hun mentale gezondheid, en kan hen helpen zonder schuldgevoel een mental health day te nemen. “Als bij OpenUp iemand een mental health day neemt, kijkt niemand daar raar van op. We bespreken dit openlijk met elkaar en moedigen elkaar juist aan”, vertelt Jan.
Meer weten over het creëren van een open bedrijfscultuur? Lees ons e-book over dit onderwerp. En wil je over het onderwerp doorpraten? Dan kun je vrijblijvend kennismaken met Jan of met één van onze andere psychologen om je hiermee te helpen omgaan.
