De coronacrisis beïnvloedt niet alleen hóe we werken, maar grijpt ook in op de zekerheid óf er wel werk is. Voor veel mensen – van horecaondernemer tot starter op de arbeidsmarkt – zorgt deze onzekerheid voor veel werkstress. Arbeids- en organisatiepsycholoog Myrthe legt uit hoe het komt dat onzekerheid op werkgebied ons uit balans brengt. Plus: 8 tips om om te gaan met werkstress en jezelf mentaal stevig op de rails te houden.
Een zakelijke videocall te midden van je gezin of huisgenoten. Of een eenzame dag achter de laptop op je slaapkamer. Nee, dat thuiswerken is geen pretje. Maar wat als de huidige pandemie ervoor zorgt dat je als pas afgestudeerde helemaal geen werk vindt? Of dat je na jarenlange dienst je baan verliest?
‘Bij Open Up zien we een flinke toename in gesprekken over het onderwerp werk,’ vertelt Myrthe. ‘Het is duidelijk dat de coronacrisis, naast zorgen om onze fysieke gezondheid, ook voor zorgen rondom werk en inkomen zorgt. Voor de crisis gingen vragen vaak over: hoe zorg ik voor een goede balans tussen werk en privé, of: hoe creëer ik overzicht en structuur? Stap voor stap kun je dan werken aan nieuwe inzichten en uiteindelijk aan een nieuwe, passende werkpraktijk.
“Verandering is lastig, voor alle mensen”
Door de huidige crisis worden veranderingen in werk vaak ad hoc doorgevoerd en dat kan tot stress en spanning leiden. Bovendien ontstaan er noodgedwongen situaties die voor sommige mensen niet te overzien of gewoon niet erg werkbaar zijn. Denk aan het thuiswerken in een vol huis. Of opeens moeten overstappen op een digitale manier van werken, terwijl je eigenlijk helemaal niet thuis bent in die technieken en programma’s. Voor sommige mensen verandert de aard van hun werk. Leidinggevenden zoeken bijvoorbeeld naar werkmethoden waarbij ze via beeldbellen toch overtuigend een team kunnen aansturen.
Verder werkt de impact van de pandemie natuurlijk ook economisch door. Veel mensen ervaren daardoor sterke onzekerheid: wat zijn de gevolgen van de crisis voor mijn inkomsten, mijn carrière, mijn toekomst, mijn gezin?’
Het is heel normaal dat je stress ervaart als er veel veranderd
Over het algemeen is dus te stellen dat corona impact heeft op onze werkstress. Volgens Myrthe is dit heel verklaarbaar: ‘Verandering is lastig, voor alle mensen. Als structuur wegvalt, je rol ongevraagd verandert en je perspectief onzeker wordt, dan kan dat emoties als angst, verdriet en boosheid opwekken. Dat is heel normaal en op zichzelf ook niet problematisch.
Maar ervaar je deze emoties te vaak en te langdurig, dan kan dat gevolgen hebben voor je mentale welzijn. Je merkt het zelf wanneer dit aan de hand is. Je zit bijvoorbeeld veel in je hoofd, hebt repeterende angstgedachten, piekert.
“Om een vicieuze cirkel van angst, verdriet en boosheid te doorbreken, is het zinvol om eerst te checken of het klopt wat je denkt”
Ook fysiek is het misschien voelbaar, door een oppervlakkige ademhaling of een versnelde hartslag. Het is niet prettig om je zo te voelen, en als je eenmaal in een neerwaartse spiraal raakt waarbij de klachten aanhouden, dan is het lastig om daar zelf uit te komen. Een psycholoog kan je dan helpen.
De situatie op je werk is misschien niet zomaar te veranderen, maar je kunt wel leren om milder, constructiever of relativerender over de situatie te denken. De sterke emoties die je ervaart, kunnen dan minder worden.’
Helpende gedachten
‘Om een vicieuze cirkel van angst, verdriet en boosheid te doorbreken, is het zinvol om eerst te checken of het klopt wat je denkt. Zijn er ook alternatieve gedachten mogelijk? Misschien ben je bang om je baan te verliezen – hoe reëel is dat eigenlijk? En als je je baan verliest, wat betekent dat dan concreet voor je sociale, maatschappelijke en economische positie? Biedt het ook nieuwe mogelijkheden?
Het helpt vaak ook om de situatie in een breder perspectief te plaatsen en te kijken naar veerkracht: in ieder mensenleven komen soms ingrijpende, verdrietige gebeurtenissen voor. Loop eens na hoe het vrienden of familieleden is vergaan die ooit iemand verloren hebben, of die ooit een faillissement hebben meegemaakt. Hoe ernstig een levensgebeurtenis ook is, er ontstaat altijd weer een nieuw evenwicht en een nieuw normaal waarin we ons weer druk maken om de afwas. Onze veerkracht is enorm.’
8 tips voor minder stress, ook in tijden van corona
Op een andere manier denken over onzekere gebeurtenissen, helpt dus om er andere emoties bij te voelen. Daarnaast zijn er een aantal praktische tips die je helpen om de werkstress tijdens corona te beperken:
-
Blijf zorgen voor structuur Bepaal per week wat je moet doen en wat je wilt doen – ook als je onregelmatig of even geen werk hebt. Houdt hierbij goed in de gaten hoe het met je energiepeil staat. Maak een planning en zorg voor balans tussen activiteiten waar je op inlevert en waar je van oplaadt. Heb je een gezin of huisgenoten? Neem dat mee in de planning, en zorg dat iedereen er rekening mee houdt.
-
Werk je thuis? Doe iedere werkdag alsof je reistijd hebt Ruim iedere dag tijd in voor beweging en een frisse neus. Ga na het ontbijt een blokje om in de buitenlucht. En rond de dag af met een fietstochtje naar de supermarkt.
-
Zorg goed voor je lichaam Dus blijf bewegen, eet gezond en zorg voor een vast slaapritme. Daarmee blijf je niet alleen fysiek maar ook emotioneel beter in balans.
-
Slaap je slecht? Zorg dat je hoofd en lijf minstens een half uur voor je gaat slapen minder prikkels te verwerken krijgen. Zet alle schermen uit. Draai de lichten zachter en neem een warme douche. Ook ontspanningsoefeningen kunnen hierbij helpen.
-
Blijf verbinding zoeken Contact met andere mensen is essentieel om je goed en energiek te voelen, ook binnen werkverband. Spreek je elkaar telefonisch of online, stel je dan open op en vraag ook door. Zeg: ik vind het zelf lastig, hoe ervaar jij dat?
-
Blijf ook in verbinding met jezelf Wat voel je in je lichaam en wat vertelt dat je? Mindfulness en yoga oefeningen kunnen je helpen om meer rust of ontspanning te vinden.
-
Geef op tijd een grens aan Onderzoek welke signalen je lichaam en hoofd afgeven als je te lang over je grenzen gaat, en ga er daarna op een assertieve manier mee om door zelfzorg centraal te stellen. In werkverband kan dit soms lastig zijn. Zorg dan dat de veerkracht op peil blijft op andere vlakken, door met vrienden te praten of op tijd in bed te duiken met een boek.
-
Toets je gedachten op waarheid Dat kan in samenspraak met iemand anders, maar ook alleen: klopt het wat ik denk? Bijna iedere mens heeft wel een blinde vlek ten aanzien van zijn eigen denken en handelen. Kom je daar zelf niet uit? Dan kan een gesprek met een psycholoog een efficiënte manier zijn om tot meer vertrouwen en rust te komen.
Hopelijk geven bovenstaande tips je handvatten en inzichten voor minder werkstress. Doe jij iets anders wat jou erg helpt? Of helpen bovenstaande tips voor je gevoel niet? Deel het via team@openup.care. Onze psychologen gaan graag met je in gesprek over wat voor jou wel en niet werkt.